بررسی عوامل مدنی - اجتماعی موثر بر آگاهی از مفهوم و مولفه های توسعه پایدار (جمعیت مورد مطالعه:شهروندان مشکین شهر)

ایده توسعه پایدار از دل نگرانی های زیست محیطی و نقد توسعه اقتصادی و صنعتی پدید آمد و آرمان آن حفظ منابع برای همه نسل ها در کنار رفع نیازهای نسل کنونی است. توسعه پایدار نیازمند تغییرات وسیعی در زندگی جوامع در همه سطوح است. این تغییر نیازمند مشارکت مردم و جامعه مدنی است و لازمه آن نیز آگاهی و آموزش مردم در باره توسعه پایدار است. برای ارتقا آگاهی مردم از توسعه پایدار وجود برخی زمینه های اجتماعی لازم است. هدف این پژوهش سنجش آگاهی مردم مشگین شهر درباره توسعه پایدار و عوامل اجتماعی موثر بر آن است. هم چنین متغیرهای زمینه ای و جمعیت شناختی، آگاهی از حقوق شهروندی، سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی و استفاده از رسانه های جمعی به عنوان عواملی در نظر گرفته شده اند که این پژوهش در پی فهم ارتباط آن ها با آگاهی از توسعه پایدار است. سازمان یونسکو به عنوان متولی آموزش برای توسعه پایدار، چهارچوبی را برای این منظور تدوین کرده است که در سه حوزه اجتماع، اقتصاد و محیط، مولفه های آموزش توسعه پایدار را معرفی کرده است که به عنوان چهارچوب نظری مورد استفاده قرار گرفته است. هم چنین از نظریه های حقوق شهروندی مارشال، سرمایه اجتماعی کلمن، پاتنام و بوردیو و نیز نظریه سرمایه فرهنگی بوردیو نیز استفاده شده است. روش پژوهش حاضر پیمایش بوده، ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه خودساخته، جمعیت آماری آن نیز شهروندان بالای 18 سال مشگین شهری بوده است که بر اساس سرشماری 1390، 56289 نفر بوده اند. از بین این تعداد با فرمول کوکران 382 نفر با روش خوشه ای تصادفی به عنوان نمونه برگزیده شدند. تحلیل نتایج تحقیق با نرم افزار spss نشان داد که: سطح آگاهی از مفهوم و مولفه های توسعه پایدار در سطح متوسط روبه بالا است. متغیر وابسته پژوهش، با متغیرهای سن و آگاهی از حقوق شهروندی، آگاهی از حقوق شهروندی، سرمایه فرهنگی تجسم یافته و نهادینه شده، بعد ارتباط با مردم سرمایه اجتماعی و بعد هنجارهای متقابل سرمایه اجتماعی همبستگی معنی دار داشته است که بیش ترین هم بستگی معنی دار با آگاهی از حقوق شهروندی بوده است. متغیرهای زمینه ای هم چون تحصیلات، شغل، طبقه اجتماعی، قیمت مسکن نتوانسته اند هم بستگی معنی داری با آگاهی از مفهوم و مولفه های توسعه پایدار داشته باشند. هم چنین بر اساس نتایج تحلیل رگرسیونی، متغیرهای مستقل باقیمانده در مدل رگرسیونی ( آگاهی از حقوق اجتماعی شهروندی، هنجارهای متقابل و ارتباط مردم) 36 درصد از تغییرات آگاهی از مفهوم و مولفه های توسعه پایدار را تبیین می کنند. برای ارتقای آگاهی از حقوق شهروندی و نیز ایجاد زمینه برای مشارکت مردم درباره آن، آموزش های شهروندی به ویژه حقوق شهروندی اهمیت بسزایی دارند. هم چنین تقویت زیرساخت های فرهنگی و آموزش های فرهنگی، میدان دادن به سازمان های غیر دولتی و تقویت دانش عمومی درباره توسعه پایدار در میان مردم و رسانه ها از دیگر لازمه های حرکت به سوی توسعه پایدار است که این پژوهش بر اساس نتایج خود پیشنهاد می کند.